มัสยิดเซฟี  (ตึกขาว)

ประวัติโดยย่อ

       มัสยิดเซฟี  มัสยิดเซฟี หรือ มัสยิดตึกขาว ย่านคลองสาน ตั้งอยู่ในซอยสมเด็จเจ้าพระยา5 (ซึ่งในอดีตมีทางออกสู่ด้านแม่น้ำเจ้าพระยา)

       มัสยิดแห่งนี้สร้างขึ้นโดยกลุ่มชาวมุสลิมสายดาวุดีโบราห์ ที่เดินทางมาจากเมืองสุหรัต ประเทศอินเดีย ในช่วงต้นรัชสมัยล้นเกล้ารัชกาลที่ 4 ชาวมุสลิมกลุ่มนี้เป็นนิกายชีอะห์ ซึ่งเป็นพ่อค้าในบังคับของอังกฤษที่เดินทางเข้ามาค้าขายยังแผ่นดินสยามในช่วงเวลานั้น ชาวไทยมักเรียกชาวมุสลิมกลุ่มนี้ว่า นักกุด่าหรือนักขุด่า ที่เพี้ยนมาจากภาษาเปอร์เชีย แปลว่า เจ้าของเรือสินค้า เนื่องด้วยมุสลิมกลุ่มนี้เป็นเจ้าของเรือสินค้าหลายลำ มีบุคคลสำคัญของชาวมุสลิมกลุ่มนี้เช่น นักกุด่ามอหามัดฝอเรศ (หลวงประเทศไมตรี) นายอับดุลราฮิม (เจ้าของห้างอับดุลราฮิม) นายห้างมัสกาตี (เจ้าของห้างมัสกาตี) ปีที่สร้าง พ.ศ. 2453

       ในปี พ.ศ. 2398 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ราชอาณาจักรสยามได้ทำสนธิสัญญากับสหราชอาณาจักรเพิ่มขึ้นอีก 1 ฉบับ เรียกกันโดยทั่วไปว่า “สนธิสัญญาบาวริง” โดยมีเซอร์จอห์น เบาว์ริงราชทูต ที่ได้รับการแต่งตั้งจากสมเด็จพระบรมราชินีนาถวิกตอเรียเข้ามาทำสนธิสัญญาซึ่งมีสาระสำคัญคือ การเปิดการค้าเสรีกับต่างประเทศในสยาม มีการปรับเปลี่ยนกฎระเบียบการค้าระหว่างประเทศโดยการสร้างระบบการนำเข้าและส่งออกใหม่เพิ่มเติม จากสนธิสัญญาเบอร์นี สนธิสัญญาฉบับก่อนหน้าซึ่งได้รับการลงนามระหว่างสยามและสหราชอาณาจักรใน พ.ศ. 2369 สมัย รัชกาลที่ 3 หลังจากนั้น ได้มีชาวต่างชาติเดินทางเข้ามาในสยามมากขึ้น รวมทั้งกลุ่มชาวอินเดียเป็นจำนวนมากที่เดินทางเข้ามาในฐานะกลุ่มพ่อค้าโดยดำเนินการค้าอยู่ในย่านราชวงศ์และทรงวาด และมีนิคมของตนเองอยู่ทางฝั่งตรงข้ามแถบท่าดินแดงและคลองสานซึ่งคนอินเดียเหล่านี้ส่วนใหญ่เข้ามาในฐานะ “Subject หรือ คนในบังคับ” หรือที่คุ้นเคยของคนสยามในนามพวก “สัพเย็ก” โดยส่วนหนึ่งของกลุ่มพ่อค้าชาวอินเดียที่เดินทางเข้ามาในสยามในเวลานั้น เป็นกลุ่มคนที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่รัฐกุจราต ประเทศอินเดีย นับถือศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์ โดยเรียกพวกตนเองว่า “มุอ์มิน ดาวูดีโบห์รา” นิยมทำการค้าผ้าแพรพรรณ ดิ้นเงินดิ้นทอง เพชรพลอย ตลอดจนเครื่องเทศ สมุนไพร เครื่องหอม และน้ำอบ เป็นต้น มักตั้งร้านค้าบริเวนถนนเจริญกรุง พาหุรัด ตลาดมิ่งเมือง และแถบวัดเกาะหรือวัดสัมพันธวงศ์ ต่อมากลุ่มคนเหล่านี้โดยการนำของกากายี ซายาอุดดิน โมฮัมหมัดอาลี ร่วมกับมุลลาฮะซัน อาลี ยีวาใบ และนายห้างวาสีได้ติดต่อขอซื้อที่ดินริมแม่น้ำเจ้าพระยาจากเจ้าพระยารัตนบดินทร์ (รอด) เมื่อได้ที่ดินแล้วจึงเริ่มสร้างมัสยิดของพวกตนขึ้น และสามารถเปิดใช้ทำศาสนกิจเมื่อปี พ.ศ.2453 มัสยิดที่สร้างขึ้นมีชื่อเรียกว่า “มัสยิดเซฟี”

         มัสยิดเซฟี มีรูปแบบทางสถาปัตยกรรมแบบกอธิค ลักษณะคล้ายกล่องสี่เหลี่ยม โครงสร้างอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ตั้งอยู่บนฐานรากแผ่ที่ทำจากไม้ซุง ภายในอาคารไม่มีเสากลาง ชั้นล่างปูกระเบื้อง มีห้องกิบละต์ หรือ ประชุมทิศ สำหรับผู้นำนมาซ และบนเพดานห้องประดับโคมไฟรูปถ้วยอักขระกูฟี อันเป็นลักษณะเฉพาะของนิกายดาวูดีโบห์ราที่นี่ไม่มีมิมบัรหรือแท่นธรรมาสน์ แต่มีตะฆัรสำหรับให้อิหม่ามนั่งเทศน์ ส่วนชั้นบนเป็นชั้นสำหรับสตรีทำนมาซ โดยมีระเบียงวนโดยรอบ ประดับกระจกสีและลายฉลุไม้สวยงาม ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา มัสยิดเซฟีได้รับการดูแลรักษาเป็นอย่างดี สามารถรักษาองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรม และคุณค่าทางประวัติศาสตร์เอาไว้ได้เป็นอย่างดี รวมทั้ง ยังคงบทบาทสำคัญในการเป็นศูนย์กลางทางศาสนาของชาวมุอ์มิน ดาวูดีโบห์รา

ที่ตั้ง 

647/1 ซอยสมเด็จเจ้าพระยา5 ถนนสมเด็จเจ้าพระยา แขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กทม 10600

เลขหมายทะเบียน

ธ 9

วัน/เดือน/ปี ที่รับจดทะเบียน

28 กันยายน 2493

ผู้ขอจดทะเบียน

นายตาเฮรใบ กูรบานฮูเซ็น

ตำแหน่งอิหม่าม

นายมูฮำมัดอารี ฮะซันใบ

ตำแหน่งคอเต็บ

หะยีอาลีใบ นรไบ

ตำแหน่งบิหลั่น

ผู้บริหารมัสยิดอดีต-ปัจจุบัน

ตำแหน่งอิหม่าม

มูลลาไตเย็บอาลี ดาวูดยี

พ.ศ. 2458 - พ.ศ. 2492

มุลลาตาเฮร กูรบาน ฮูเซ็น

พ.ศ. 2493 - พ.ศ. 2540

(นายฟัรรุดดีน หะซันอาลี)

(พ.ศ. 2515 - พ.ศ. 2529) อินเดีย

(นายยะห์ยา อิบนิโมฮัมมัด ฮูเซ็น)

(พ.ศ 2529 - พ.ศ. 2532)  อินเดีย

(นายมุลลา กูเรซ ฟัครุดดีน)

(พ.ศ. 2533-  พ.ศ.2540)  อินเดีย

นายมนัส อับดุลลาใบ คัมบาตี

พ.ศ. 2540 - พ.ศ. 2559

นายสม ภิรมย์สวัสดิ์

พ.ศ. 2559 - พ.ศ. 2562

นายวิรุฬห์ พรพัฒน์กูล

พ.ศ.2562. - ปัจจุบัน

ตำแหน่งคอเต็บ

นายนูรุดดิน เฮ อีนาซ์ด ฮูเซ็น

พ.ศ. 2515 - พ.ศ. 2530

นาย พรเทพ พุ่มภักดี

พ.ศ. 2533. - พ.ศ. 2537

นาย เอ็ม อับดุลลา ลาโฮรี

พ.ศ. 2540. - พ.ศ. 2559

นายระบิล พรพัฒน์กูล

พ.ศ. 2559 - พ.ศ. 2562

นายสมศักดิ์ กุตบูดิน ฮูเซ็นนีใบ

พ.ศ.2562-  ปัจจุบัน

ตำแหน่งบิหลั่น

มุลลา อาลี อับดุลอาลี

พ.ศ. 2515 - พ.ศ. .2529

นายมนัส อับดุลาใบ

พ.ศ. 2529. - พ.ศ.2540.

นายสมศักดิ์ กุตบูดิน ฮูเซ็นนีใบ

พ.ศ.  2540- พ.ศ.2559

นายชิตชัย ตินวาลา

พ.ศ. 2559. - พ.ศ. 2562

นายมนต์รักษ์ บุ้ควาลา

พ.ศ. 2562 - พ.ศ. ...................

 รายชื่อท่านอามิลซาบที่มาทำกิตมัตประจำประเทศไทย

ลำดับ

ชื่อ

มาถึง

สิ้นสุด

1

มัรฮุม มุลลาอับดุลกาเดอร์ ซาเฮบ

โบปาลวาลา

ค.ศ. 1910

ฮ.ศ. 1331

พ.ศ. 2543

2

มุลลา นาซารอาลี

นากปุรวาลา

3

มัรฮุม มียาซาเฮบ เชค. ฮีบาตุลลาใบ

4

มัรฮุม เชค. ไตเย็บใบ เชค. ฮุสเซนใบ

ซิคปุรวาลา

ฮ.ศ. 1333

5 ปี

ฮ.ศ. 1338

ค.ศ. 1914

ค.ศ. 1919

5

มัรฮุม จานาบ จาเฟอร์ใบ ซาเฮบ

22 Shabaan 1338

8 Safar 1340

18/5/19

2.5 ปี

10/10/1921

6

ใบซาเฮบอับดุลไตเย็บใบ ซาเฮบ จามาลุคดิน

ฮ.ศ. 1341

6.5 ปี

ฮ.ศ. 1347

2/11/1922

9/1/1928

7

มัรฮุม จานาบ ยูซุฟใบ ซาเฮบ

ฮ.ศ. 1348

2.1 ปี

ฮ.ศ. 1351

1/5/1929

2/2/1931

8

มัรฮุม เชค. กุรบาน ฮุสเซน

รัมปุรวาลา

ฮ.ศ. 1351

ค.ศ. 1931

2 ปี

ฮ.ศ. 1353

ค.ศ. 1933

9

จานาบ อับดุล ไกยูม ซาเฮบ

ฮ.ศ. 1353

2 ปี

ฮ.ศ. 1355

ค.ศ. 1933

ค.ศ. 18/8/35

10

จานาบ โมฮัมมัดใบ ซาเฮบ มูอีนนุดดีน

12 Ramadan1354

4 ปี

ฮ.ศ. 1359

12/7/1935

ค.ศ. 1939

11

มียาซาเฮบ เชค. อับบาสใบ เชค. ลุกมานยี

โกดราวาลา

ฮ.ศ. 1359

ค.ศ. 1939

9 ปี

ฮ.ศ. 1367

ค.ศ. 1948

12

มียาซาเฮบ เชค.อับดุลลาใบ เชค.ฮุสเซนใบ

ซิคปุรวาลา

16 Ramadan 1367

ค.ศ.1948

3 ปี

ฮ.ศ. 1370

ฮ.ศ.1951

13

มุลลา ฟัครุดดิน เชค. กุลเมอาลี มูอัยยิด

อุจเจนวาลา

ฮ.ศ. 1370

ค.ศ. 1951

2 ปี

ฮ.ศ. 1372

ธ.ค.-52

14

มุลลา ซัจจาดฮุสเซน มุลลา กุลเมอาลี

อุไดปุรวาลา

2Moharram 1373

ค.ศ. 1953

4 เดือน

ฮ.ศ. 1373

ค.ศ. 1953

15

มียาซาเฮบ เชค.อับดุลไคยุม M.Q.

อุไดปุรวาลา

ฮ.ศ. 1373

ค.ศ. 1953

11.2 ปี

ฮ.ศ. 1384

ค.ศ. 1965

16

มียาซาเฮบ เชค. ฟัครุดดินใบ M.อานซานอาลี

รัมปุรวาลา

ฮ.ศ. 1384

ค.ศ. 1965

8 ปี

ฮ.ศ.1392

ค.ศ. 1973

17

มุลลาฮากีมุดดินใบ มุลลาอับดุลรอซูล

ฮาแชงกาบาดวาลา

4 Ramadan 1392

ค.ศ. 1973

5.5 ปี

ฮ.ศ.1398

ค.ศ.1978

เชค.อิสมาอีล

บานปุรวาลา   

ฮ.ศ.1398  

5 เดือน 

ฮ.ศ.1398  

เชค.อิบราฮีม

ดังการปุรวาลา    

ฮ.ศ.1399  

5 เดือน  

ฮ.ศ.1399  

18

มุลลา ยูซุฟใบ มุลลาอิบราฮีมใบ

บานปุรวาลา

ฮ.ศ. 1400

ค.ศ. 1980

5 ปี

ฮ.ศ. 1405

ค.ศ. 1985

19

มุลลา ยะยาห์ใบ โมฮำมัด ฮุสเซน

อินโดวาลา

1 Ramadan 1405

ค.ศ. 1985

4 ปี

ฮ.ศ. 1409

ค.ศ. 1989

Shk. อับเดลลี

บานปุรวาลา 

Ramadan 1409

20

มุลลา กูเรซไบ เชค. ฟัครุดดิน

ดาโมห์วาลา

Shabaan 1410

ค.ศ.1990

5.9 ปี

ฮ.ศ.1416

ค.ศ. 1995

21

ไซฟุดดินใบซาเฮบ อาบีเซอร์ใบซาเฮบ

Shabaan 1416

ค.ศ.1996

1.8 ปี

Jamadil Aakhir 1418

ค.ศ. 1997

22

เชค.ไตเย็บใบ เชค.G.

คูเอลตาวาลา( ปากีสถาน)

Shabaan 1418

ค.ศ.1997

3 ปี

Jamadil Aakhir 1421

ค.ศ. 2000

23

เชค.อับบาสใบ M.A.

อุไดปุรวาลา( ปากีสถาน)

Rajab 1421

ค.ศ.2000

5 ปี

6 เดือน

ฮ.ศ 1426

18th,Jan, 2006.

24

เชคชับบิรใบ  นอมานใบ อีซี่

(มาเลเซีย)

Shabaan 1427

Sep-06 2549

3 ปี  9 เดือน

Jamadal Akhra 1431

15th,May, 2010

2553

25

เชคชับบิร อิมรานอาลี  มุอ์มิน

Zilhaj 1431

3 ธ.ค 2553

2 ปี

Shaban 1433

2 ก.ค 2555

26

เชคโมฮัมมัด เชคอิสมาอิล

ไอศรีมวาลา

Saffar 1433

31 ธ.ค 2555

2012

4 ปี

Rajab 1437

24 เม.ย 2559

2016

27

เชคอาลีอัสกัส อาลีฮูเซ็น 

บฮานปุระวาลา

Rajab 1437

2559

2016

4 ปี

19 Zilqadat 1441

10 ก.ค 2563

2020

28

เชคโมอีส โซเฮร ซากิร

 Zilqadat 1441

2020

2563